Η λέξη ρομπότ αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε ένα φανταστικό έργο από τον Τσέχο συγγραφέα Karel Čapek. Η ιστορία του έργου περιστράφηκε γύρω από μια εταιρεία που ονομάζεται Rossum’s Universal Robots, η οποία είχε αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα αφού άρχισε να κατασκευάζει εργάτες (ρομπότ) σε μεγάλο αριθμό. Αυτοί οι λεγόμενοι εργάτες έκαναν ότι οι άνθρωποι προτιμούσαν να μην κάνουν, ενώ το μόνο που τους έλειπε ήταν συναισθήματα.

Από αυτή τη φαντασία μέχρι τώρα, έχουμε φτάσει πολύ κοντά στην εποχή των αυτόνομων μηχανημάτων όπου θα χορηγούνται υπηκοότητες στα ρομπότ και ο ψηφιακός άνθρωπος είναι επίσης υπαρκτός. Υπενθυμίζοντας ότι τα ρομπότ αρχικά υποτίθεται ότι θα έκαναν μόνο εντατικές και ανούσιες εργασίες, εδώ είναι μια ματιά στο συναρπαστικό ταξίδι που έχει κάνει αυτή η τεχνολογία:

Ιστορικοί χρόνοι

Ο Τάλος, προφανώς το πρώτο ανθρωποειδές ρομπότ στον κόσμο, ήταν ένα γιγαντιαίο πλάσμα από χαλκό. Δημιουργήθηκε κατόπιν αιτήματος του βασιλιά των Ελλήνων θεών – τον Δία, ο Τάλος έπρεπε να προστατεύσει την αγαπημένη του Ευρώπη από ανθρώπους που ήθελαν να την απαγάγουν. Ήταν γνωστό ως ζωντανό άγαλμα, είχε την ικανότητα να μιλά, να κινεί τα άκρα του και να γυρίζει τα μάτια. Ήταν επίσης εξοπλισμένος με το πιο βασικό συναίσθημα, δηλαδή την ανθρώπινη ζεστασιά, αν και με μια ελαφρώς διαφορετική έννοια. Μπορούσε να ζεστάνει το χάλκινο σώμα του έως ότου ήταν καυτό, να πιάσει κάποιον με τα χέρια του και να τον αγκαλιάσει τόσο σφιχτά ώστε το θύμα να καεί μέχρι θανάτου. Όπως και η δική μας ερμηνεία σήμερα, ο Τάλος θεωρείται επίσης ότι είχε μια μακροχρόνια λαχτάρα να γίνει άνθρωπος. Φοβισμένοι από τη σκέψη, μερικοί έξυπνοι μηχανικοί ξεγέλασαν τον Τάλο ότι μπορεί να επιτύχει την αθανασία αφαιρώντας ένα συγκεκριμένο χάλκινο καρφί από τον αστράγαλο του. Όσο κρίσιμο ήταν αυτό το κομμάτι, αμέσως μετά ο Τάλος μετατράπηκε σε μια σωρό από λιωμένο και άψυχο μέταλλο.

Η εμφάνιση της ρομποτικής

Η βιομηχανική επανάσταση άνοιξε το δρόμο για νέες εξελίξεις στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας. Αυτή ήταν επίσης η εποχή που η «ρομποτική» καθιερώθηκε ως μελέτη της επιστήμης και της χρήσης των ρομπότ. Σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η αναμενόμενη κατάχρηση των ρομπότ σε μια ραγδαία αυξανόμενη βιομηχανία αυτοματισμού, ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Ισαάκ Ασίμοφ συνέταξε τους εξής διάσημους «Νόμους της Ρομποτικής»:

Πρώτος νόμος: Ένα ρομπότ δεν μπορεί να βλάψει έναν άνθρωπο, είτε λόγω αδράνειας, να επιτραπεί να κακοποιηθεί ένας άνθρωπος.

Δεύτερος νόμος: Ένα ρομπότ πρέπει να υπακούει σε εντολές που του έχουν δοθεί από ανθρώπους, εκτός εάν οι εντολές αυτές έρχονται σε αντίθεση με τον πρώτο νόμο.

Τρίτος νόμος: Ένα ρομπότ πρέπει να προστατεύει την ύπαρξη του, εφόσον αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση με τον πρώτο και δεύτερο νόμο.

Για να δείξει την αναγκαιότητα τέτοιων νόμων, ο Ασίμοφ έγραψε τρεις φανταστικές ιστορίες στις οποίες τα ρομπότ έφεραν το τέλος της ανθρωπότητας. Ήλπιζε να δει έναν κόσμο όπου αυτά τα ανθρωποειδή ρομπότ θα λειτουργούσαν μόνο ως υπηρέτες μας – στο εξής, προτείνοντας ένα υποχρεωτικό σύνολο κανόνων προγραμματισμού για να τους αποτρέψει να βλάψουν τους ανθρώπους.

Ο κόσμος του σήμερα

Η τεχνολογία είναι πρόθυμη να μας κάνει, όχι μόνο σωματικά, αλλά και συναισθηματικά εξαρτώμενους από τα ρομπότ. Ένα παράδειγμα αυτού είναι το Yotaro, ένα ρομποτικό μωρό που έχει κατασκευαστεί με μοναδικό σκοπό να ενθαρρύνει τα νεαρά ζευγάρια στην Ιαπωνία να γίνουν γονείς. Σας επιτρέπει να ζήσετε την «πραγματική αίσθηση» της σωματικής επαφής όπως με ένα πραγματικό μωρό και υποτίθεται ότι προκαλεί παρόμοια συναισθήματα.

Όταν κάποιος αγγίζει το απαλό και ζεστό πρόσωπο ή το στομάχι του, το Yotaro ξεκινά να δείξει μια ποικιλία διαφορετικών αντιδράσεων όπως χαμόγελο, κλάμα (με δάκρυα), ύπνος, φτέρνισμα και έκφραση θυμού. Η ακριβής αντίδραση που επιλέγεται εξαρτάται από την αίσθηση της αφής που βίωσε και ερμήνευσε. Ένα έξυπνο πρόγραμμα ελέγχου συναισθημάτων χειρίζεται την αλλαγή των εκφράσεων – για παράδειγμα, όταν αγγίζεται η μύτη του, το Yotaro φτερνίζεται, όταν αγγίζονται τα μάγουλά του, γίνεται ευτυχισμένο και ούτω καθεξής. Μπορεί ακόμη και να προσομοιώσει τη μύτη που τρέχει!

Το μέλλον μας

Η τεχνολογική ιδιαιτερότητα λέγεται ότι είναι το υποθετικό σημείο στο οποίο οι μηχανές εξελίσσονται να είναι τόσο έξυπνες που δεν θα είναι πλέον δυνατόν να γίνει διάκριση μεταξύ αυτών και ανθρώπων. Όσο τρομακτικό κι αν ακούγεται, πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι οι άνθρωποι εξελίχθηκαν μέχρι αυτό το σημείο αναγκάζοντας άλλα είδη σε μια υπαρξιακή κρίση – ίσως ήρθε η ώρα για εκδίκηση!